110-LECIE TOPR W POLISH MUSEUM OF AMERICA W CHICAGO
W dniu 28 października 2019 w Muzeum Polskim w Ameryce, Klub Ratowników i Sympatyków TOPR w Chicago zorganizował uroczystości jubileuszowe 110-lecia TOPR. Odnosząc się do symboliki powstania górskich służb ratowniczych w Tatrach, jak i miejsca obchodów, wydarzenie to zasługuje na szczególną uwagę.
Muzeum Polskie w Ameryce – powołane w 1935 roku – należy do najstarszych i największych muzeów etnicznych w Stanach Zjednoczonych.
Może się pochwalić imponującym zbiorem archiwaliów, księgozbiorem liczącym 100 000 woluminów i unikatową kolekcją sztuki, przede wszystkim z okresu międzywojennego.
W muzeum znajdują się nieznane w Polsce dzieła artystów z podręczników historii sztuki: obrazy Olgi Boznańskiej, Wojciecha Kossaka, Witkacego i Jerzego Nowosielskiego, rzeźby Stanisława Ostrowskiego i Alfonsa Karnego, rysunki Cypriana Kamila Norwida i Feliksa Topolskiego, plakaty Stefana Norblina i Tadeusza Gronowskiego. Są też starodruki z XVI, XVII i XVIII wieku oraz bogata kolekcja polonijnych czasopism.
Jednym ze szczególnych miejsc w muzeum jest sala Ignacego Paderewskiego, która założona została w czerwcu 1941 (dzięki datkom jego siostry Antoniny Paderewskiej Wilkońskiej). Sala zawiera również przedmioty podarowane przez Buckingham Hotel w Nowym Jorku, gdzie Paderewski spędził ostatnie miesiące swojego życia. Ignacy Jan Paderewski – polski pianista, kompozytor, działacz niepodległościowy, mąż stanu i polityk, gdzie pod jego bezpośrednim wpływem na prezydenta Thomasa Woodrowa Wilsona dopisano 13 punkt do traktatu wersalskiego domagający się zgody na suwerenność Polski.
Wynikiem podpisania traktatu wersalskiego przez Stany Zjednoczone było utworzenie niepodległego państwa polskiego. Jako delegat pełnomocny, Paderewski reprezentował Polskę na konferencji pokojowej w Paryżu i podpisał traktat wersalski w 1919 roku złotym piórem, które jest jednym z najcenniejszych eksponatów muzeum.
Symbolem powstania górskich służb ratunkowych w Tatrach jest Mariusz Zaruski (ur. 31 stycznia 1867 w Dumanowie, zm. 8 kwietnia 1941 w Chersoniu) – założyciel Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego – postać wszechstronna – fotografik, malarz, poeta i prozaik. Marynarz, żeglarz i podróżnik. Taternik, grotołaz, ratownik, instruktor i popularyzator narciarstwa i turystyki górskiej. Konspirator, zesłaniec, legionista, ułan, wreszcie generał brygady i adiutant generalny prezydenta RP. Popularyzator narciarstwa i turystyki górskiej. Instruktor harcerski ZHP i wychowawca młodzieży. Wielki patriota w pielęgnowaniu narodowej tradycji, kultury czy języka ojczystego w dążeniu do niepodległości Polski.
Całą ekspozycję przygotowaliśmy dzień wcześniej w audytorium, centralnej części muzeum – Wielkiej Sali, przystosowanej dla potrzeb rotacyjnych wystaw i uroczystości lokalnych, jak i międzynarodowych.
Atmosfera wspaniałego muzeum i doniosłość organizowanego przez nas wydarzenia sprawiły, że w dniu obchodów 110 – lecia TOPR przybyliśmy do Polish Museum of America niepewni sukcesu. Nasze obawy zostały szybko rozwiane, ponieważ już w progach muzeum przywitała nas z uśmiechem Pani Dyrektor – Małgorzata Kot. Jako gospodarz i przewodnik po muzeum, oprowadziła nas i opowiedziała o historii obiektu, aktualnych wystawach i szczególnych eksponatach. Po takim ciepłym przyjęciu obiekt muzeum stał się przyjazny, a i same eksponaty „przestały straszyć” i były już nam znajome.
W części już oficjalnej, przybyłych gości i organizatorów jako gospodarz powitała Pani Dyrektor Małgorzata Kot. Odczytała list gratulacyjny, przesłany z Kancelarii Prezydenta RP przez min. Kwiatkowskiego w imieniu Prezydenta RP Andrzeja Dudy, a skierowany do organizatorów i uczestników uroczystości z okazji 110-lecia powstania Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego.
Po czym w imieniu pracowników muzeum i własnym, przekazała dla ratowników TOPR życzenia wspaniałego jubileuszu, oraz życzyła Klubowi TOPR w Chicago sympatycznych obchodów i przeżyć, wyrażając zadowolenie z wyboru miejsca dla wspólnego świętowania powstania Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego.
Następnie, oficjalnego otwarcia uroczystości 110-lecia powstania Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego dokonał prezes Klubu Ratowników i Sympatyków TOPR w Chicago – Jacek Skoczeń, powitaniem przybyłych gości z Polski;
- Jana Komornickiego – b. wieloletniego Naczelnika i Członka Honorowego GOPR, wieloletniego Ambasadora RP na Słowacji, Członka Honorowego Klubu TOPR Chicago.
- Franciszka Łukaszczyka Jurzyka – ratownika TOPR, Członka Klubu Seniora TOPR
- Józefa Harmatę – ratownika TOPR, Członka Honorowego Klubu TOPR Chicago
- Józefa Majerczyka – b. ratownika Grupy Tatrzańskiej GOPR, Członka Honorowego Klubu TOPR Chicago
- Antoninę Górz – Prezesa Koła Małe Ciche Wiktorówki
- Janusza Radwańskiego – Prezesa Double Diamond Polish Ski Club
- Ratowników instruktorów Ski-Patrol – Scotta Carpentera, Derricka Hiltona i Adama Ziębę.
Do przedstawienia historii TOPR i własnych wspomnień prezes Klubu TOPR poprosił wieloletniego Naczelnika GOPR, Honorowego członka Klubu TOPR w Chicago – Jana Komornickiego.
W swym wystąpieniu Jan Komornicki przedstawił sylwetkę założyciela TOPR-u, Mariusza Zaruskiego, pierwszych ratowników, ich pierwsze akcje ratunkowe, dysponowany wówczas sprzęt i ubiór ratowników. W streszczeniu historii ratownictwa podkreślił doskonalenie sprzętu ratowniczego, sposób komunikowania czy transport rannych. Z sentymentem wspomniał swoją działalność ratowniczą w górskich służbach ratowniczych i w piastowanych funkcjach.
Całość wystąpienia uzupełniona była fotografiami na wielkim ekranie w centralnej części widowni dużej sali, a Jan, swoim wystąpieniem ujął słuchające dzieci za co otrzymał gorące podziękowanie.
W następnej części w ramach profilaktyki, przedstawiliśmy podstawowe zasady unieruchamiania kończyn przy użyciu szyny Kramera i bandażowania. W zabawie uczestniczył pozorant ochotnik z sali, a całość przeprowadzili; Adam Górecki ( TOPR ) i Ryszard Lewandowski ( Grupa Karkonoska GOPR ).
Do przekazu demonstracji udzielania pierwszej pomocy w zakresie reanimacji krążeniowo-oddechowej, zaprosiliśmy kolegów ratowników ze Ski-Patrol. Dzieci mogły dowiedzieć się, jak należy postępować w przypadku nagłego zatrzymania krążenia i utraty przytomności, a przy pomocy dwóch fantomów same doświadczyły i sprawdziły swoje umiejętności w tym zakresie. Poprzez taką formę “zabawy” około 50% dzieci poznało podstawowe zasady postępowania i udzielania pierwszej pomocy w ratowaniu życia, a było ich ok. 150-cioro.
Przedstawiliśmy film o naszym Klubie TOPR w Chicago oraz film ratownictwa z powietrza TOPR w Zakopanem. Na naszym ekranie przez całość spotkania prezentowane były zdjęcia historyczne TOPR i filmy związane z ratownictwem górskim.
Zadbaliśmy o poczęstunek dla naszych gości, co sprawiło że nastała ciepła i rodzinna atmosfera spotkania. Nasi Goście Honorowi byli oblegani, fotografowani i udzielali odpowiedzi na pytania, za co nasi milusińscy podczas wspólnego udokumentowania swojej obecności, odśpiewali 200 lat dla organizacji i ratowników TOPR-u.
Po części oficjalnej nastąpiło spotkanie kameralne, kiedy na sali pozostali członkowie Klubu, przyjaciele i nasi znajomi. Poprosiliśmy Jana Komornickiego o trochę wspomnień. Jan bardzo emocjonalnie opowiadał o tych przeżyciach, które mocno utrwaliły się w jego pamięci, szczególnie związane z ratownictwem.
Całość naszego historycznego spotkania została uwieczniona wpisem Jana Komornickiego w udostępnionej księdze pamiątkowej Polish Museum of America w Chicago. Spotkanie dobiegło końca w atmosferze życzeń i wzajemnej życzliwości.
My, w swej działalności Klubu Ratowników i Sympatyków TOPR w Chicago, organizujemy tego typu uroczystości, przybliżając chicagowskiej Polonii historię i ideały, które do polskiej kultury wniosło ratownictwo tatrzańskie.
