LIST INFORMACYJNY PREZESA GOPR

Za nami połowa roku. To dobry czas na przekazanie Wam – ratownikom GOPR działającym we wszystkich naszych Grupach – garści informacji o tym, co istotnego, patrząc z perspektywy Zarządu Głównego, wydarzyło się w naszym Pogotowiu.

Nie jest to oczywiście ani formalne sprawozdanie, ani nawet oficjalny komunikat Zarządu. Po prostu doszedłem do wniosku, że warto podzielić się z Wami wiedzą o tym, co udało się zrobić w ostatnim czasie, czego nie osiągnęliśmy, a także jaki jest plan działania na kolejne miesiące.

Zacznijmy jednak od przypomnienia kto tworzy Zarząd Główny GOPR.

Zgodnie z obecnie obowiązującym Statutem jest to siedem osób, po jednej z każdej Grupy Regionalnej. Staramy się wypracowywać decyzje i uchwały po dyskusji nie tylko w gronie Zarządu, ale także z Naczelnikami lub zainteresowanymi daną tematyką osobami. Efekt jest taki, że od ostatniego Nadzwyczajnego Zjazdu Delegatów GOPR na 27 przyjętych uchwał nikt ani razu nie zagłosował „przeciw”. Udało się również wypracować pewien podział pracy wśród Członków Zarządu.

Obecnie Zarząd Główny tworzą:

– Mirosław Górecki – Wiceprezes Zarządu (Grupa Karkonoska GOPR) – wśród osób z Zarządu Głównego Mirek jest osobą z najdłuższym stażem we władzach GOPR. Dzięki temu jego uwagi oraz coś co można nazwać „organizacyjną wiedzą historyczną” znacznie ułatwiają nam pracę. Mirek jest również Prezesem Grupy Karkonoskiej GOPR.

– Marcin Deja – Wiceprezes Zarządu (Grupa Krynicka GOPR) – z uwagi na wykształcenie i zawód radcy prawnego, a w szczególności ponadprzeciętną pracowitość Marcin opracowuje zdecydowaną większość przyjmowanych przez nas aktów prawnych, a zwłaszcza uchwał Zarządu. Dodatkowo Marcin – podobnie jak ja – zazwyczaj dzień spędza pracując przy komputerze, dzięki czemu czas elektronicznego podpisania dokumentów liczony jest często w minutach. Marcin jest również Prezesem Grupy Krynickiej GOPR.

– Łukasz Felcenloben – Sekretarz Zarządu (Grupa Sudecka GOPR) – podobnie jak Marcin, również Łukasz poświęca na społeczną pracę w GOPR czas porównywalny do etatu, a jego zaangażowanie w GOPR może stanowić przykład dla innych ratowników. W imieniu Zarządu Głównego Łukasz m.in. nadzoruje wszystkie tematy związane z szeroko pojętą cyfryzacją w GOPR. Jest m.in. twórcą nakładki na dysk zewnętrzny, nadzoruje proces wdrażania maili służbowych oraz powstanie nowej aplikacji „Ratownik”.

– Marek Kwasiżur – Członek Zarządu (Grupa Bieszczadzka GOPR) – z racji zajęcia Marek wspólnie z Naczelnikiem GOPR najczęściej reprezentuje nasze Pogotowie na spotkaniach z przedstawicielami innych służb, np. Komendantem Policji, Dyrektorem LPR. Dodatkowo jako instruktor ratownictwa przygląda się sytuacji w naszym pionie szkolenia. Dużym plusem jest również to, że Marek podobnie jak ja na co dzień przebywa w Warszawie, dzięki czemu nie ma problemu z szybkim złożeniem w imieniu GOPR klasycznych podpisów pod dokumentami, np. w MSWiA.

– Marcin Szczurek – Członek Zarządu (Grupa Beskidzka GOPR) – Marcin jest Naczelnikiem Grupy Beskidzkiej GOPR i reprezentantem ratowników etatowych w gronie Zarządu Głównego. Jako Naczelnik Grupy Regionalnej bierze również udział w Kolegiach Naczelników, dzięki czemu wymiana informacji pomiędzy obydwoma organami jest na dobrym poziomie. Dodatkowo jako Naczelnik Grupy Marcin ma bardzo dobre rozeznanie jak należy zarządzać Biurem ZG w Zakopanem, a jako instruktor ratownictwa przygląda się sytuacji w naszym pionie szkolenia.

– Tomasz Motyl – Członek Zarządu (Grupa Jurajska GOPR) – w gronie Zarządu Głównego Tomek pojawił się relatywnie niedawno, ale już dał się poznać jako osoba o bardzo dużych zdolnościach organizacyjnych z dużą wiedzą marketingową, z której będziemy szeroko korzystać w najbliższym czasie, zwłaszcza w kontaktach z obecnymi i potencjalnymi Sponsorami. Tomek jest również ratownikiem etatowym i Zastępcą Naczelnika Grupy Jurajskiej GOPR.

Po przedstawieniu członków Zarządu przejdźmy do efektów naszej pracy.

Najpierw dwie rzeczy, które można określić mianem „nowości”. O pierwszej z nich już mówiłem w wywiadzie z Panem Marianem Sajnogiem, a mianowicie efektach naszych spotkań z MSWiA.

W dniu 24 czerwca 2021 roku zawarliśmy aneks do corocznej umowy o realizację zadania publicznego polegającego na zapewnieniu gotowości ratowniczej na terenie Polski Południowej i realizacji zadań z zakresu ratownictwa górskiego. Na jego mocy nasze Pogotowie:

– od lipca 2021 roku zostało wzmocnione 8 dodatkowymi etatami ratowniczymi,
– od września 2021 roku otrzyma finansowanie podwyżek wszystkich etatów ratowniczych i administracyjnych w GOPR,
– otrzymało dodatkowe finansowanie na pokrycie utrzymania naszych budynków,
– otrzymało dodatkowe finansowanie na przedłużenie licencji na użytkowanie systemu RECCO,

Łączna wartość aneksu to niemal milion złotych, a patrząc procentowo jest to najprawdopodobniej największy wzrost wartości umowy z MSWiA na podstawie obowiązującej ustawy o bezpieczeństwie i ratownictwie w górach i na zorganizowanych terenach narciarskich z 18 sierpnia 2011 roku.

Efektem naszych rozmów w MSWiA jest również obietnica objęcia ratowników górskich dodatkiem emerytalnym i warto podkreślić, że obietnica ta zaczyna przybierać realne kształty. Dosłownie kilka dni temu otrzymaliśmy do konsultacji projekt ustawy, w którym wskazano, że każdy ratownik ochotnik, który jest już na emeryturze, ukończył 65 lat, lub 60 lat jeśli mówimy o kobietach, a także przepracował społecznie w GOPR minimum 25 lat, otrzyma miesięczny dodatek do emerytury.

W pierwszej wersji miał on wynosić 1/14 najniższego wynagrodzenia, ale obecnie projekt ustawy mówi o 200 złotych miesięcznie waloryzowanych co trzy lata. Ponieważ ustawa dotyczy Ochotniczych Straży Pożarnych, a przepisy odnoszące się do ratowników górskich są w niej zawarte niejako dodatkowo, nie wiemy kiedy przejdzie ona pełny proces legislacyjny, ale można się spodziewać, że będzie to w okolicach przełomu roku.

Druga kwestia, którą można określić mianem „nowości”, niestety nie jest tak optymistyczna.

Z uwagi na trudną sytuację finansową naszego Stowarzyszenia w zakresie środków sponsorskich konieczne było złożenia oświadczenia o nieprzedłużeniu centralnej polisy NNW obejmującej dotychczas ratowników ochotników. W zakresie grupowych polis NNW oraz centralnej polisy OC sytuacja pozostaje bez zmian.

Po pierwsze zakończyły z nami współpracę maki BMW oraz Tatra. Wbrew pierwszemu skojarzeniu BMW wspierało nas nie tylko motoryzacyjnie, ale także finansowo. Po drugie dokonaliśmy weryfikacji list ratowników, którzy na przestrzeni ostatnich lat nie byli objęci niniejsza polisą. Chodzi o osoby, które, pomimo iż spełniały wszystkie kryteria, nie zostały zgłoszone przez Grupy do niniejszego ubezpieczenia. Sytuacja ta dotyczy zwłaszcza licznej grupy ratowników Grupy Beskidzkiej GOPR. Po trzecie wreszcie w 2021 roku ponad dwukrotnie wzrosła kwota gwarantowanych przepisami prawa pracy nagród jubileuszowych i odpraw należnych ratownikom etatowym i pracownikom administracyjnym.

W świetle ograniczonych możliwości budżetowych oraz w trosce o stabilność funkcjonowania w zakresie podstawowych zobowiązań organizacji decyzja o nieprzedłużaniu w/w polisy – choć na pierwszy rzut oka kontrowersyjna – była absolutną koniecznością. Warto też podkreślić, że w gronie Zarządu Głównego GOPR zapadła ona jednomyślnie, przy pełnej aprobacie Naczelnika GOPR.

Powyższe nie oznacza jednak, że odpuszczamy temat delegując go całkowicie Grupom Regionalnym, mimo tego, iż niektóre z nich od lat ubezpieczają dodatkowo samodzielnie swoich ratowników.

Po pierwsze występujemy do MSWIA, aby wszystkim ratownikom GOPR zapewnione zostały uprawnienia w zakresie podlegania jednorazowemu odszkodowaniu w razie doznania stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, renty z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, odszkodowania z tytułu szkody w mieniu oraz rekompensaty za czas niezdolności do pracy na zasadach analogicznych, jakie zaproponowane są w projekcie ustawy o Ochotniczych Strażach Pożarnych.

Po drugie, od października zeszłego roku rozmawialiśmy o nawiązaniu współpracy z ponad dziesięcioma podmiotami z różnych branż. Część z nich nie wyraziła zainteresowania jakąkolwiek współpracą, ale z innymi rozmowy nadal trwają. W związku z tym nie można wykluczyć, że w przewidywalnej przyszłości możliwe będzie zawarcie nowej dodatkowej polisy dla wszystkich ratowników. Jednakże odpowiedzialność za słowo i fakt, że decyzyjność w tym zakresie nie leży po stronie GOPR, nie pozwala na jednoznaczne zagwarantowanie takiego scenariusza.

Przejdźmy teraz do pracy operacyjnej, jaka została przez nas wykonana w ostatnich miesiącach.

Zaczniemy od spraw, które można określić mianem „wewnętrznych”.

Pierwszym większym działaniem tego typu było przyjęcie nowego Regulaminu Służby Górskiej. Z ważniejszych zmian trzeba przypomnieć, że został zwiększony obowiązek wypracowywania godzin społecznych przez kandydatów do 240 godzin rocznie. Ponadto wprowadzona została zasada, że ¾ limitu godzin społecznych (tj. 90 godzin w przypadku ratowników i 180 godzin w przypadku kandydatów) musi być wypracowane podczas dyżurów w stacjach ratunkowych lub podczas akcji i wypraw ratunkowych. O wprowadzenie tych zmian postulowało Kolegium Naczelników, zgłaszając coraz większe problemy z zapewnieniem obstaw ochotniczych w Stacjach Ratunkowych.

Przyjęty został również nowy Regulamin Przydziału Ekwipunku i w tym wypadku zmiany mają charakter zasadniczy. Oczywiście zacząć należy od tego, że prawo do otrzymania ekwipunku nabędą tylko ratownicy spełniający wymagania określone w Regulaminie Służby Górskiej, o których napisałem powyżej.

Poza tym wprowadzone zostały – w zależności od zaangażowania – trzy kategorie ekwipunku: ekwipunek podstawowy, ekwipunek rozszerzony oraz ekwipunek uzupełniający zimowy.

W przypadku ekwipunku podstawowego konieczne jest wypracowanie w przeciągu 5 lat 600 godzin społecznych. Jak widać, każda osoba spełniająca minimalne wymogi statutowe (5 lat x 120 godzin = 600 godzin) nabędzie prawo do otrzymania tego ekwipunku. Oczywiście, że z uwagi na to, że jest to zaangażowanie minimalne jest on odpowiednio skromniejszy w stosunku do ekwipunku rozszerzonego.

W przypadku ekwipunku rozszerzonego do nabycia prawa do jego otrzymania konieczne jest wypracowanie 1200 godzin w przeciągu 5 lat oraz udział w co najmniej 30 działaniach ratowniczych. Statystycznie jest to więc udział w jednych działaniach w przeciągu 2 miesięcy. Wydaje się, że ciężko jest nazywać siebie ratownikiem górskim nie będąc na działaniach co najmniej raz na dwa miesiące, w sytuacji, gdy działań ratowniczych jest obecnie w każdej z Grup bardzo dużo.

Do nabycia prawa do trzeciej kategorii ekwipunku, tj. uzupełniającego zimowego, konieczne będzie dodatkowo wypracowanie w okresie pomiędzy 1 grudnia a 30 kwietnia co najmniej 400 godzin ratowniczych i udział w 6 wyprawach ratunkowych albo 600 godzin ratowniczych i udział w 3 wyprawach ratunkowych lub 15 akcjach.

Wprowadzenie tych kategorii – podobnie jak zmiany w Regulaminie Służby Górskiej – ma w założeniu doprowadzić do większej aktywności naszych ratowników podczas działań ratowniczych, a także działać na nas motywująco. Poprzednie zasady, gdzie każdy – bez względu na rodzaj i stopień zaangażowania – otrzymywał taki sam przydział były często demotywujące do działania w górach, które powinno być podstawą naszego działania.

Przejdźmy teraz płynnie do czegoś co można określić „cyfryzacją” GOPR.

Będąc członkiem Pogotowia od 20 lat, nigdy nie miałem możliwości zapoznania się z uchwałami Zarządu Głównego. Zapewne nie było to intencjonalne, ale w zasadzie nie było prostego mechanizmu dostępu do tych dokumentów. Dlatego też dzięki Łukaszowi Felcenlobenowi powstały najpierw tzw. dyski zewnętrzne Zarządu Głównego. Aktywnie korzystamy z nich podczas prac Zarządu i archiwizujemy na nich dokumenty, dzięki czemu zawsze jest do nich dostęp. Stworzona została przez Łukasza również nakładka on-line na te dyski (www.gopr.pl/dyski).

Dzięki temu, obecnie każdy ratownik posiadający konto mailowe w domenie GOPR ma bezpośredni dostęp do wszystkich uchwał Zarządu Głównego, zarządzeń Naczelnika GOPR, logotypów, informacji o zniżkach, etc.

Ponadto w każdej Grupie została wyznaczona osoba, która na prośbę ratowników zakłada konta mailowe w naszej domenie. Powoli osiągamy także spójność adresów mailowych, co też jest przejawem pewnego profesjonalizowania się naszej Organizacji na tym polu. Dodatkowo założone zostały tzw. aliasy, np. zarzad@gopr.pl (wiadomość wysłana na ten adres dociera do wszystkich Członków Zarządu Głównego), naczelnicy@gopr.pl (wiadomość wysłana na ten adres dociera do Naczelnika GOPR i Naczelników Grup Regionalnych), itp.

Wracając jeszcze do dysków to polecam Wam zapoznać się z ich zawartością – znajdziecie tam również wspomniane powyżej Regulaminy Służby Górskiej oraz Przydziału Ekwipunku, które każdy ratownik powinien znać.

Warto też napisać kilka słów o relacjach, jakie obecnie łączą Zarząd Główny GOPR z Fundacją GOPR.

Po pierwsze bardzo szybko udało się zakończyć poprzez podpisanie ugody zupełnie niepotrzebnego sporu w zakresie wykorzystania logotypu GOPR w ramach tzw. „Akademii GOPR”. Temat ten pilotował w imieniu Zarządu Głównego Marcin Deja. Po drugie na wniosek Zarządu Fundacji GOPR wspólnie opracowaliśmy projekt zmian jej statutu, a następnie – jako organ fundatora – wyraziliśmy zgodę na jego zmianę. Po trzecie wreszcie – co dla mnie jest szczególnie symptomatyczne – Zarząd Główny GOPR wyraził zgodę na zmianę logo Fundacji w ten sposób, że obecnie jest ono identyczne z logiem GOPR przy zachowaniu dopisku „Fundacja GOPR”. Powyższe kwestie mają jednak w zasadzie znaczenie wyłącznie formalne.

O wiele bardziej cieszy mnie fakt, że niejednokrotnie wspólnie z Prezesem Fundacji GOPR Romkiem Dziedzicem prowadziliśmy rozmowy o współpracy z podmiotami trzecimi, a nasza współpraca jest po prostu dobra. Efektem tego jest również podpisanie kolejnej umowy o finansowanie przez Fundację GOPR części pozycji budżetowych naszego Stowarzyszenia.

Jeśli już mowa o sponsorach, to warto jeszcze przypomnieć, że niedawno została podpisana kolejna umowa z PZU, która w odróżnieniu od jednorocznych omów z ostatnich lat, zawarta została na trzy lata.

Jest to efekt m.in. naszych coraz bardziej skoordynowanych w skali całego GOPR działań medialnych, prowadzonych zwłaszcza w social mediach. Powołaliśmy również „opiekuna umowy” z PZU, którym został Tomek Motyl. Jest jednak bezsprzecznym faktem, że znalezienie kolejnych sponsorów centralnych jest obecnie naszym podstawowym zadaniem.

Niestety jednak, wybuchające z nadzwyczajną regularnością wewnętrzne pożary, wymagające ciągłego gaszenia, nie pozwalają póki co na nasze zaangażowanie się na tym polu w takim zakresie, jakiego bym docelowo oczekiwał.

Pomimo tego rozmów z potencjalnymi sponsorami, jak zresztą już wyżej wspomniałem, prowadzimy relatywnie dużo, niemniej istotnym problemem jest to, że obecnie są oni bardziej skłonni do przekazania wsparcia rzeczowego niż stricte finansowego.

Pomimo tego w ostatnich miesiącach udało się nam nawiązać lub rozwinąć współpracę z kilkoma podmiotami i warto w tym miejscu również o tym napisać:

– Trwa obecnie II edycja akcji Wspieram GOPR, którą prowadzimy wspólnie z marką Salewa.
W zeszłym roku naszego Pogotowie zostało wsparte kwotą niemal 70.000 złotych, jaką przyniosła sprzedaż specjalnych opasek. W tym roku akcja obejmuje sprzedaż wysokiej jakości butelek turystycznych.

– Kilka tygodni temu przeprowadzona została druga edycja współpracy z marką Media Expert. Otrzymaliśmy siedem wysokiej jakości dronów wraz z wyposażeniem dodatkowym, które otrzymały wszystkie Grupy Regionalne. Niektóre z nich już z sukcesem wzięły udział w akcjach poszukiwawczych.

– Nawiązaliśmy współpracę z marką GOG, producentem okularów przeciwsłonecznych oraz gogli. Na razie nieodpłatnie otrzymaliśmy 140 par okularów, które w ilości po 20 sztuk zostały przekazane Naczelnikom Grup Regionalnych.

– Nawiązaliśmy również współpracę ze spółką PGE EO, która zaproponowała nam nieodpłatne przekazanie 1700 sztuk (porcji) żywności liofilizowanej, która wkrótce zostanie przekazana do Grup Regionalnych.

Powoli już kończąc chciałbym jeszcze podać przykład, jak obecnie może wyglądać współpraca ratowników z Zarządem Głównym GOPR.

W październiku 2020 roku Przemek Barczentewicz, Prezes Zarządu Grupy Bieszczadzkiej GOPR, zwrócił się z propozycją organizacji konferencji on-line: „Macroregional Strategy – a chance for the development of the Carpathians” – „Strategia Makroregionalna – szansa na rozwój Karpat”.

Poza niewielkim wsparciem Przemek zorganizował ją samodzielnie, a w konferencji wzięli udział m.in. przedstawiciele górskich służb ratunkowych z Czech, Rumunii, Serbii, Słowacji i Ukrainy. Byli również przedstawiciele rządu i samorządu, w tym wojewodowie i marszałkowie województw południowej Polski. Konferencja wyszła bardzo okazale i rozwinęła podwaliny dla dalszego rozwoju międzynarodowej współpracy służb ratownictwa górskiego w naszej części Europy.

Piszę o tym dlatego, bo jeśli jesteś ratownikiem GOPR, masz jakiś pomysł i chcesz go zorganizować, to w miarę możliwości Zarząd Główny Ci pomoże. Niemniej pamiętaj, że to Ty będziesz liderem tego projektu i będziesz odpowiedzialny za jego realizację. Samo rzucenie hasła, a późniejsze podnoszenie, że „przecież mówiłem”, to za mało.

GOPR jest stowarzyszeniem i będziemy tak mocni, jak mocno zaangażowanych będą nasi członkowie. Czym większe zaangażowanie większej ilości ratowników tym więcej uda nam się osiągnąć. I bez wątpienia to zaangażowanie już teraz jest na wysokim poziomie, ale jeszcze sporo możemy zrobić.

Miałem jeszcze napisać o planach na najbliższe miesiące: przygotowaniach do zbliżającego się Jubileuszu, które wkrótce muszą intensywniej wystartować, pracach nad aplikacją Ratownik, wrześniowych zawodach w Karłowie i mniejszych tematach wymagających zaangażowania w najbliższym czasie. Ponieważ jednak już teraz ten tekst jest dość długi, poprzestanę na apelu na koniec.

Zarząd Główny tworzy tylko siedem osób, w większości zresztą mocno zaangażowanych w innych obszarach swojego życia. Co najmniej kilku z nas już teraz wyrabia społecznie dodatkowo etat.

Bez Waszego wsparcia, zaangażowania, ale również zrozumienia dla naszych działań i decyzji, dalszy intensywny rozwój Pogotowia na różnych polach nie będzie możliwy.

Pozdrawiam Wszystkich i do zobaczenia w górach.