LISTA KONTROLNA DLA TURYSTÓW PRZED WYPRAWĄ W GÓRY
JAK SIĘ PRZYGOTOWAĆ I CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ
LISTA KONTROLNA DLA TURYSTÓW I KILKA UWAG PRZED WYPRAWĄ W GÓRY
Najważniejsze są buty i okulary przeciwsłoneczne. W butach będziesz przez większość wyprawy toteż muszą być wygodne i funkcjonalne; lekkie i jednocześnie mocne, z solidną podeszwa, która nie będzie się ślizgać na mokrych kamieniach, a wodoodporny wierzch zapobiegnie przemoknięciu butów. Dobrze jest je wypróbować, przejść kilka kilometrów przed wyjazdem w góry.
Dobrej jakości przeciwsłoneczne okulary, które blokują UV 95-100% są koniecznością, gdyż promieniowanie ultrafioletowe na dużej wysokości powoduje podrażnienia i stan zapalny rogówki, a niekiedy tymczasową ślepotę. Okulary przeciwsłoneczne powinny dobrze przylegać, nie uciskać i zabezpieczać przeciwko bocznemu przenikaniu światła. Warto na nie wydać pieniądze, gdyż chronią jeden z najważniejszych naszych zmysłów jakim jest wzrok. Cienki pasek przytrzymujący okulary na szyi, zabezpieczy je przed upadkiem.
Jaką odzież wziąć ze sobą? Wielowarstwową, na cebulkę.
PIERWSZA warstwa, przylegająca bezpośrednio do ciała powinna być lekka i przyjemna w dotyku, dobrze dopasowana i wykonana z materiału, który szybko odprowadza pot na zewnątrz. Bawełniane podkoszulki i bluzki nie są zalecane, gdyż bawełna działa jak gąbka. Zatrzymuje wilgoć i ochładza dodatkowo ciało, co nie jest przyjemne gdy nagle przyjdzie ochłodzenie i wiatr. Syntetyczne, oddychające tkaniny są najlepsze na jakikolwiek wysiłek.
Majtki mogą być bawełniane, bo pokrywają stosunkowo małą część ciała; chyba że ktoś ma duże skłonności do pocenia się w intymnych częściach ciała.
DRUGA warstwa powinna być izolacyjna; bluzy z cienkiego fleece (polar), z mikrofibry są bardzo pożyteczne. Niektórzy lubią kamizelki, bo pokrywają ciało, a ręce są bardziej swobodne. Lekka kurtka zabezpieczającą przed wiatrem również powinna znaleźć miejsce w plecaku.
TRZECIA warstwa jest przeznaczona na zimny chłodny dzień; wełniany sweter lub gruby żakiet z fleece będzie bardzo przydatny.
Ostatnia warstwa, do ubrania w razie potrzeby z powodu wiatru czy deszczu to wodoodporna, wiatrochronna kurtka, najlepiej zrobiona z tkaniny Gore-Tex lub podobnych materiałów jest bardzo zalecana, bo pozwala ciepłu i wilgoci na odparowanie i poczucie komfortu cieplnego. Podobnie spodnie powinny być zrobione z materiału, który oddycha i nie zatrzymuje wilgoci. Praktyczne są spodnie z zamkami błyskawicznymi powyżej kolan; można dolną część odpiąć gdy jest ciepło.
Ubiór należy zakończyć czapką z daszkiem lub kapeluszem z szerokim rondem jako dodatkowe zabezpieczenie przed oślepiającym słońcem. Kołnierz i rękawiczki z fleece też mogą byc przydatne na wypadek nagłego ochłodzenia, co w górach często się zdarza.
Plecak powinien być lekki i na tyle pojemny, by zmieścić wszystkie niezbędne rzeczy. Dobrze go wypróbować przed wyprawą.
Mapa, kompas, GPS, zegarek, naładowana wcześniej komórka z zapasową baterią, lekkie sandały lub buty wodoodporne, na wypadek gdyby trzeba było przejść przez strumyk. Latarka LED.
Do niezbędnego wyposażenia zaliczyłabym również kijki. Dają stabilizację, podparcie przy trudniejszych zejściach, a także zapobiegają obrzękom rąk w czasie nawet i łatwiejszej wycieczki.
Do plecaka należy też wrzucić malutką apteczkę zawierającą różnej wielkości plastry z opatrunkiem.
Maść antybiotykowa, alkoholowe malutkie ściereczki, takie jakie używane są przez cukrzyków przed podaniem insuliny. Plastikowe woreczki, agrafki, elastyczny bandaż, mogą okazać się niezbędne w razie urazu. Przeciwbólowy Ibuprofen oraz TUMS na ból żołądka – to jedyne polecane lekarstwa.
Żywność.
Niech każdy zje śniadanie przed wyjściem w góry, zwłaszcza gdy wybiera się wcześnie rano. Bardzo ważne jest nawodnienie organizmu przed wycieczką. Należy wypić przynajmniej szklankę wody.
Kawa nie jest zalecana gdyż działa odwadniająco. W czasie wycieczki zalecane jest aby pić co najmniej 250 ml co pół godziny. Dobrze jest mieć zapasową butelkę wody w samochodzie, by po zejściu z gór zaraz nawodnić organizm. Na całodniową wycieczkę potrzeba około 3 l wody na osobę.
Odpowiednie nawodnienie zapobiegnie udarowi cieplnemu, woda przyda się też, gdy nastąpi nadmierne ochłodzenie ciała. Kanapki, orzechy owoce, batoniki białkowe – jedzenie powinno być lekkostrawne, należy unikać ciężkostrawnych pokarmów zawierających dużo tłuszczów.
Turyści wyjeżdżając w góry powinni mieć świadomość, że powietrze w górach zawiera mniej tlenu, ciśnienie w górach jest mniejsze, co powoduje znacznie mniejszą ilość tlenu w objętości powietrza. Dobrym przykładem są plastikowe pojemniki niewypełnione kompletnie, zawierające powietrze, które pęcznieją wraz z wysokością.
Ludzie mieszkający nad morzem poczują efekt zmiany ciśnienia już na poziomie 1.5 tysiąca metrów. Pojawia się przyśpieszony oddech i rytm serca. Nie należy szybko przeciążać organizmu i pozwolić mu na adaptację. Robić wycieczki w dolinach, wokół jezior; pełna aklimatyzacja trwa około tygodnia. Toteż należy planować wycieczki tak, by stopniowo zwiększać wysokość.
Zagrożenia
W górach, niektóre osoby mogą mieć objawy w postaci silnego bólu głowy, obrzęku twarzy czy powiek, nudności, brak apetytu, zmęczenie. Oznacza to, że nasz organizm adaptuje się i nie należy go przesilać. Odpoczynek, Ibuprofen aby ulżyć objawom, i nawodnienie: powinno pomóc i objawy powinny minąć w ciągu dwóch dni. W skrajnych przypadkach należy zjechać na niższą wysokość, lub szukać pomocy lekarskiej.
Jeśli powyższe objawy pojawią się w czasie wycieczki, jedynym lekarstwem jest natychmiastowy powrót do bazy, gdyż kontynuowanie wycieczki może grozić obrzękiem płuc, potem mózgu i śmiercią. Najważniejsze znać swój organizm, swoje ciało, słuchać go i mądrze reagować.
Nie pij wody ze strumyka lub jeziora. Większość zakażona jest pierwotniakiem giardia, który wywołuje długotrwałe biegunki i bóle brzucha.
Dobrze jest mieć sprawdzonego partnera w wycieczkach, który w razie problemów służy oparciem również psychicznym. Panikowanie w razie problemów może tylko pogorszyć sytuację. Góry nie lubią ryzykanckich, nierozważnych bohaterów.
Wycieczkę w góry dobrze jest zaplanować tak, by na szczycie być najpóźniej w południe, gdyż burze najczęściej zdarzają się wczesnym popołudniem. Czas na szczycie powinien być ograniczony tylko do zrobienia kilku zdjęć. Przerwa na posiłek jest zalecana po zejściu z wierzchołka i najlepiej w lesie. Gdy zauważymy, że zbliża się burza należy już być na linii lasu, i nie forsować zdobycia planowanego szczytu.
Jednak gdy niespodziewanie złapie Cię nagła burza, to jest kilka zasad które należy stosować.
- Szybko schodź ze szczytu czy grzbietu góry.
- Unikaj strumyków, wody, nawet tej minimalnej w żlebach.
- Zejdź tak nisko na ile się da, najlepiej do linii lasu, krzaki, łozina są też dobre.
- Nie zatrzymuj się przy pojedyńczo stojącym drzewie, oraz sprawdź (jeśli możesz) czy jama pod którą się schowałeś nie ma szczeliny. Piorun lubi w nie wejść.
- Trzymaj odległość około 20 m od partnera, by w razie incydentu jeden drugiemu mógł służyć pomocą.
- Jeśli nie ma w pobliżu żadnego schronienia przyjmij bezpieczną pozycję.
- Usiądź na plecaku, lub gąbkowym podkładzie (jeśli go masz), z nogami podkurzczonymi blisko ciała, ręce splecione nad głową i oparte łokciami o kolana. W ten sposób jest większa szansa, że piorun zejdzie po kończynach omijając wnętrze ciała.
- Trzeba przeczekać burzę przez następne 20 minut, bo spóźniony piorun może jeszcze uderzyć.
W przypadku przemoknięcia, gdy ciało się bardzo ochłodzi i wystąpią dreszcze, trzeba jak najszybciej zmienić ubranie na suche i nawodnić organizm, nawet zimną wodą. Zwiększony metabolizm potrzebuje wody. Sprawdzony partner jest nieodzowny w tym wypadku.
Jeśli partner został uderzony przez piorun, staraj się mu pomóc natychmiast. Cała elektryczność zeszła do ziemi i ofiara nie stanowi dla ciebie żadnego zagrożenia. Weź pod uwagę, że partner – jeśli nie reaguje i jest nieprzytomny – może mieć nagłe zatrzymanie akcji serca i szybka interwencja w postaci masażu serca może uratować mu życie.
DZIECI W GÓRACH
W żadnym wypadku nie zabierać w góry niemowlaków. Niemowlęta nie mają jeszcze dobrze wykształconych płuc, co w cienkim powietrzu może objawić się niewydolnością krążeniowo-oddechową.
3 i 4-latki mogą przebywać w górach, ale na niższych wysokościach. Zalecane jest, by maluchy poniżej 2-giego roku życia spały na wysokości mniejszej niż 2000 m, a dzieci pomiędzy 2 a 10 rokiem życia nie wyżej niż 3000m.
Wycieczki z małymi dziećmi na duże wysokości mogą spowodować problemy medyczne, na które jedyną radą jest natychmiast zjechać niżej.
Przygotowane na podstawie doświadczeń własnych i innych, a także w oparciu o:
“Best Summit Hikes in Colorado” 2nd edition napisane przez James Dziezynski.
