ORDER UŚMIECHU DLA RATOWNIKÓW GOPR

ORDER UŚMIECHU DLA RATOWNIKÓW GOPR

ORDER UŚMIECHU DLA RATOWNIKÓW GOPR

W górach już pełna zima, więc przy ciepłym kominku warto wrócić pamięcią do szczególnych wydarzeń minionego lata. Otóż wówczas, po raz pierwszy w swej historii, Międzynarodowa Kapituła nadała Order Uśmiechu dwojgu ratownikom górskim. Pierwszymi na świecie, tak uhonorowanymi, zostali Irena „Szarotka” i Piotr „Nacz” van der Coghen, ratownicy GOPR i przewodnicy górscy.

Czym jest Order Uśmiechu?

Order Uśmiechu, to unikalne odznaczenie, które jest nadawane od ponad pół wieku, uzyskując status międzynarodowy decyzją Zgromadzenia Ogólnego Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ).

Warto wiedzieć, że Kawalerem Orderu Uśmiechu zostaje osoba dorosła, której działalność jest wyjątkowa, nietuzinkowa i przynosi dzieciom najwięcej radości, a często ratuje ich życie.
Order Uśmiechu jest jedynym odznaczeniem przyznawanym wyłącznie na wniosek dzieci, a niezależna Międzynarodowa Kapituła weryfikuje rzetelność oraz autentyczność nadesłanych materiałów źródłowych i spośród tysięcy wpływających wniosków wybiera jej zdaniem najbardziej godny uznania.

Do tej pory (przez 55 lat) Orderem Uśmiechu dzieci nagrodziły ok. 1000 osób z ponad 45 krajów świata.
Co ciekawe: zarówno papież św. Jan Paweł II, jak i papież Franciszek, którzy zawsze odmawiali z zasady przyjęcia jakichkolwiek odznaczeń, wyjątkowo wyrazili zgodę na przyjęcie TEGO Orderu.

Wśród Kawalerów Orderu Uśmiechu znalazły się między innymi takie osobistości światowego formatu jak: zwierzchnik Kościoła buddyjskiego w Tybecie Dalajlama X, królowa Szwecji Sylwia, Matka Teresa z Kalkuty, prezydent Aleksander Kwaśniewski, szef WOŚP Jurek Owsiak, Irena Sendlerowa, prezydent Nelson Mandela, Janina Ochojska, kardiochirurdzy prof. Zbigniew Religa i prof. Marian Zembala, podróżnicy polarni Alicja i Czesław Centkiewiczowie oraz znani pisarze: Alfred Szklarski, Arkady Fidler, Edmund Niziurski, Wanda Chotomska, Astrid Lindgren – autorka powieści „Dzieci z Bullerbyn”, Joanne K. Rowling autorka „Harrego Pottera”, reż. Steven Spielberg, astronauta gen. Mirosław Hermaszewski, twórca Monaru Jacek Kuroń, Marek Kotański oraz wybitni sportowcy i filantropi tacy jak: Robert Lewandowski i Otylia Jędrzejczak, a także ksiądz Jan Twardowski.

Celebracja mianowania Kawalerami Orderu Uśmiechu ratowników GOPR Ireny i Piotra van der Coghen odbyła się 30 czerwca 2023 roku w Bazie Biwakowej Ratowników Górskich na Lgotce w Jurze Krakowsko-Częstochowskiej.

Uroczystość poprowadził Kanclerz Międzynarodowej Kapituły Orderu Uśmiechu dr Marek Michalak (Rzecznik Praw Dziecka w latach 2008-2018). Uroczystość tę zaszczycili swą obecnością m.in. wicemarszałek Sejmu RP Barbara Dolniak oraz Naczelnik GOPR Jerzy Siodłak, Szef Wyszkolenia GOPR Maciek Moskwa, były Naczelnik Grupy Jurajskiej GOPR Adam van der Coghen, a także obecny Naczelnik Grupy Jurajskiej GOPR Robert Pilarczyk, a ratownicy Grupy Jurajskiej GOPR zorganizowali imponującą wystawę najnowocześniejszego sprzętu jakim obecnie dysponuje GOPR w Polsce.

Impreza odbyła się w lesie pod wielkim namiotem, podczas której, jak każe tradycja, mianowani Kawalerami musieli duszkiem wypić szklankę soku z cytryny i… uśmiechnąć się, a dzieci w uznaniu ciekawego życia Mianowanych przygotowały dla nich barwny program artystyczny wypełniony piosenkami turystycznymi z gitarą i deklamowaniem wierszy o górach, które wykonały dwie nastolatki, wnuczki nowo pasowanych Kawalerów: Olivia van der Coghen i Pola van der Coghen.

Kim są Mianowani tym zaszczytnym tytułem?

Irena i Piotr van der Coghen są od lat pasjonatami ratownictwa górskiego, tak jak ich dwaj synowie Michał i Adam (starsi instruktorzy GOPR) oraz ich żony Ala i Ania również ratowniczki GOPR.

Irena i Piotr w latach 80 ub. wieku byli ratownikami Grupy Beskidzkiej GOPR, a następnie w 1998 roku stali się twórcami i pierwszymi naczelnikami Grupy Jurajskiej GOPR oraz członkami Zarządu Głównego GOPR. Irena była jednocześnie przewodnikiem psa ratowniczego GOPR o imieniu „Norton”.

Na prowadzonej przez siebie Bazie Alpinistów i Ratowników „TABOR”, zorganizowali unikalne Muzeum Ratownictwa i Sportów Górskich, w którym przez kilkadziesiąt lat przeprowadzili setki prelekcji dla dzieci i młodzieży o bezpieczeństwie w górach.

W 1980 roku założyli Szkołę Survivalu Narciarstwa i Alpinizmu „VANCROLL”, w której uczyli młodzież podstaw narciarstwa i alpinizmu, a w 2012 roku Stowarzyszenie Survivalu SZKOŁA TYGRYSÓW uczące dzieci od 7 do 14 lat m.in. wspinaczki skalnej, grotołażenia i sztuki przetrwania w górach.

W 2007 roku Piotr został Posłem na Sejm RP i przeprowadził z sukcesem przez Parlament obowiązującą obecnie w Polsce ustawę o bezpieczeństwie i ratownictwie w górach i na zorganizowanych terenach narciarskich, a teraz jest biegłym w zakresie ratownictwa i analiz wypadków górskich, narciarskich i wysokościowych.

Za swą intensywną działalność ratowniczą w górach byli w życiu wielokrotnie odznaczani przez władze, m.in. Krzyżami Kawalerskimi Orderu Odrodzenia Polski i Medalami za Ofiarność i Odwagę, a także złotymi Odznakami GOPR i odznakami Za Zasługi dla Ratownictwa Górskiego. W 2023 r.  X Zjazd Delegatów GOPR nadał im najwyższą, prestiżową godność „Członka Honorowego GOPR”.

W uznaniu intensywnej działalności górskiej wśród dzieci i młodzieży (w tym zarówno młodzieży z niepełnosprawnościami, jak i młodzieży uzależnionej) przyznano obojgu Medal Komisji Edukacji Narodowej.

Obliczono, że w organizowanych przez nich obozach górskich przez 50 lat uczestniczyły setki dzieci z 18 krajów świata, a więc oprócz Polski, także z: Wielkiej Brytanii, USA, Kanady, Niemiec, Izraela, Ukrainy, Belgii, Holandii, Francji, Szwajcarii, Hiszpanii, Norwegii, Finlandii, Szwecji, Danii, Grecji, Irlandii, Włoch – stąd banderki tych państw powiewające dziś na obozowym maszcie „Szkoły Tygrysów”.

Były to często dzieci, których rodzice wyjechali na stałe z Polski do obcych krajów, ale na wakacje przysyłali swoje dzieci do Polski, właśnie do Ireny i Piotra na obozy „Szkoły Tygrysów”, żeby ich dzieci przeżyły tu fascynującą, słoneczną przygodę wśród skał i jaskiń, dzięki której zapamiętają swą Ojczyznę na zawsze.

I właśnie to dzieci ze Szkoły Tygrysów złożyły do Międzynarodowej Kapituły wniosek o nadanie im tytułu Kawalerów Orderu Uśmiechu. Jak wiemy, Międzynarodowa Kapituła wybrała ten wniosek spośród tysiąca innych i zaakceptowała.

I w taki oto sposób Irena i Piotr stali się jedynymi ratownikami górskimi na świecie, którzy dziś mogą zasłużenie nosić zaszczytny tytuł Damy i Kawalera Orderu Uśmiechu.

Oboje mają po 70 lat. Są emerytowanymi ratownikami górskimi, przewodnikami i instruktorami sportów górskich. Seniorami-GOPR, wciąż aktywnymi w górskiej pracy edukacyjnej z dziećmi.

Obojgu Państwu van der Coghen serdecznie gratulujemy wspaniałej Nagrody i bardzo dziękujemy za udostępnienie interesującego materiału.

Zdjęcie Orderu Uśmiechu – źródło: Abdelaati – Praca własna, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org