WIELKA AKCJA RATUNKOWA W JASKINI RIESENDING

WIELKA AKCJA RATUNKOWA W JASKINI RIESENDING
Foto: © Bayerisches Rotes Kreuz-Kreisverband Berchtesgadener Land (BRK BGL) - dzięki uprzejmości i za zezwoleniem | mit freundlicher Genehmigung von Bergwacht Bayern

WIELKA AKCJA RATUNKOWA W JASKINI RIESENDING

10.06.2014  – Od wczoraj, na granicy austriacko-bawarskiej trwa jedna z największych i najtrudniejszych akcji ratunkowych.

W nocy z soboty na niedzielę, 52-letni niemiecki speleolog Johann Westhauser, wraz z dwoma towarzyszami brał udział w ekspedycji do jaskini Riesending w masywie Untersberg. Speleolog jest współodkrywcą tej jaskini.

Na głębokości 1000 metrów na speleologa zeszła kamienna lawina raniąc go poważnie w głowę i klatkę piersiową. Ponieważ nie było mowy o tym, aby poszkodowany o własnych siłach mógł opuścić jaskinię, jeden z kolegów poszedł po pomoc, a drugi został przy rannym. Ten, który w rezultacie pomoc wezwał, potrzebował 12 godzin do wyjścia z największej i najgłębszej jaskini Niemiec.

Rannemu potrzebna jest pomoc lekarska, ale na apel ratowników zgłosiło się  z całej Europy tylko trzech lekarzy specjalistów, którzy są zdolni do przejścia jaskini i gotowi do akcji. Lekarze pochodzą z Mediolanu, Frankfurtu i Austrii.

Austriacki lekarz rozpoczął dziś popołudniu zejście do jaskini. Jeśli wszystko pójdzie dobrze, to być może, dwanaście godzin później – czyli jutro rano – dotrze do ofiary na  1000 m głębokości.

Ratowników bawarskich i austriackich wspomaga sześcioosobowa grupa szwajcarskich ratowników-specjalistów do akcji ratunkowych w jaskiniach. Do centrum operacyjnego przybyło w międzyczasie 16 ratowników  z Triestu ( Włochy Północne), którzy również  przygotowują się do akcji.

WIELKA AKCJA RATUNKOWA W JASKINI RIESENDING
Foto: © Bayerisches Rotes Kreuz-Kreisverband Berchtesgadener Land (BRK BGL) – dzięki uprzejmości i za zezwoleniem | mit freundlicher Genehmigung von Bergwacht Bayern

Funkcjonuje specjalnie zainstalowany system komunikacji jaskiniowej „Cavelink”, którego technika oparta jest na długich falach radiowych i umożliwia przesyłanie wiadomości tekstowych między wejściem do jaskini a miejscem wypadku.

Mimo nadzwyczaj szeroko zakrojonej i non-stop prowadzonej akcji, jej przebieg może trwać nawet kilka dni. Jaskinia jest wyjątkowo trudna. Już przy wejściu następuje nagły, pionowy spadek terenu na głębokość 350 m. Dalsza, wielokilometrowa droga to system kominów, podziemnych strumieni,wąskich przejść i syfonów. Na całej tej trasie ratownicy ustawili już biwaki z wodą pitną, żywnością i śpiworami.

Ratownicy z niepokojem śledzą wiadomości meteorologiczne. Po nagłych, extremalnych upałach zapowiadane są bowiem potężne nawałnice.

Oby nie nadeszły zbyt szybko.

„WYŚCIG Z CZASEM”

WIELKA AKCJA RATUNKOWA W JASKINI RIESENDING
Foto: © Bayerisches Rotes Kreuz-Kreisverband Berchtesgadener Land (BRK BGL) – dzięki uprzejmości i za zezwoleniem | mit freundlicher Genehmigung von Bergwacht Bayern

 

11.06.2014

Aczkolwiek już tylko niewielki odcinek dzieli austriackiego lekarza i trzech szwajcarskich ratowników od rannego i oczekującego medycznej pomocy speleologa, akcja musiała zostać przerwana ze względu na bezpieczeństwo ratowników.

Nie wiadomo w tej chwili, kiedy dotarcie do poszkodowanego będzie możliwe. Jak powiedział Stefan Schneider, szef bawarskiego górskiego pogotowia ratunkowego (Bergwacht), grupa ratunkowa musi sama zadecydować o dalszym schodzeniu do rannego. Do pokonania jest ekstremalnie trudna droga w postaci kanionów bez widocznego podłoża. W międzyczasie do jaskini zeszły dwie grupy ratowników z Włoch. Grupy te zabezpieczają ściany kominów jaskini zarówno dla bezpiecznego transportu rannego jak i dla wyjścia ratowników na powierzchnię. Przed południem, do jaskini zeszła trzecia grupa ratowników i jeszcze jeden lekarz.

Ratownicy mają nadzieję, że każdego z następujących dni, uda im się przetransportować rannego do jednego z uprzednio przygotowanych biwaków. Wszyscy zdają sobie sprawę z ogromnego niebezpieczeństwa zarówno dla poszkodowanego jak i ratowników. Ponadto, nie wiadomo czy ranny będzie w stanie pokonać wszystkie wąskie przejścia, tam gdzie jego transport w pozycji leżącej jest niemożliwy.

Na dziś wieczór, dla tego właśnie regionu meteorologowie przewidują burze i deszcz. Część jaskini może zostać zalana, a w takim przypadku cała akcja będzie musiała zostać przerwana.

Wyścig z czasem trwa.

„FAKTY I MITY”

WIELKA AKCJA RATUNKOWA W JASKINI RIESENDING
Foto: © Bayerisches Rotes Kreuz-Kreisverband Berchtesgadener Land (BRK BGL) – dzięki uprzejmości i za zezwoleniem | mit freundlicher Genehmigung von Bergwacht Bayern

 

12.06.2014

Jak podał we wczorajszej konferencji prasowej niemiecki neurochirurg dr Michael Petermeyer, stan poszkodowanego jest w pewnym stopniu porównywalny z tym, w jakim po narciarskim wypadku znajduje się słynny Michael Schumacher.

Do rannego speleologa dotarł wczoraj wieczorem austriacki lekarz, a w nocy jego włoski kolega po fachu. Tak więc dwaj lekarze zajmują się w tej chwili poszkodowanym i przygotowują go do transportu. Jest to wiadomość bardzo pozytywna, ale aby transport mógł się rozpocząć konieczne jest zadbanie o odpowiednią osłonę farmakologiczną pacjenta i tym właśnie obaj medycy w tej chwili się zajmują. Jeśli wszystko pójdzie dobrze, transport na powierzchnię rozpocznie się przy udziale sześciu międzynarodowych grup ratowników – specjalistów ratownictwa jaskiniowego.

Mnożą się reportaże z akcji ratunkowej w masywie Untersberg. Temat zainteresował również dzienniki, które zazwyczaj udzielają porad kulinarnych paniom domu. Przeczytałam dzisiaj rozprawę o rzuconym na masyw Untersberg przekleństwie, o śpiącym w jednej z jaskiń masywu cesarzu Barbarossie, o bogini Isais i świętym Graalu, który z całą pewnością jest w Untersberg schowany.

Niemiecka prasa przypomina również o szczególnym umiłowaniu masywu Untersberg przez tego, który swą potężną rezydencję nazwaną „Alpenfestung” zbudował dokładnie vis a vis – na Obersalzberg. Panoramiczne okna rezydencji skierowane były na Untersberg, a przyozdobiona swastykami budowla była ponoć połączona z masywem specjalnym podziemnym korytarzem.

Właściciel rezydencji miał na imię Adolf.

 

„PRZYGOTOWANIA DO TRANSPORTU”

WIELKA AKCJA RATUNKOWA W JASKINI RIESENDING
Foto: © Bayerisches Rotes Kreuz-Kreisverband Berchtesgadener Land (BRK BGL) – dzięki uprzejmości i za zezwoleniem | mit freundlicher Genehmigung von Bergwacht Bayern

13.06.2014

Jak przed chwilą poinformowali ratownicy bawarskiego Bergwacht, niebawem powinien rozpocząć się transport rannego speleologa, jednak ze względu na bardzo trudne warunki panujące w jaskini, nie można jeszcze podać godziny rozpoczęcia tej akcji.

Stan pacjenta jest stabilny. Wszystkie zespoły ratownicze, które są w jaskini, spędziły – mimo deszczu – spokojną noc w uprzednio przygotowanych biwakach. Pozwoliło to na regenerację sił. Teraz należy jeszcze wymienić na nowe wszystkie liny asekuracyjne, które zostały mocno podniszczone wskutek nieprzerwanej akcji wielu grup ratowników.

Równolegle do transmisji danych poprzez system Cave-Link, instalowane jest połączenie przewodowe, które umożliwi komunikację głosową między ekipami ratowniczymi w jaskini i generalnie poprawi łączność.

Następuje również wymiana zespołów ratowników. Do jaskini zjeżdża właśnie 15 ratowników z Włoch oraz lekarz specjalista ratownictwa jaskiniowego z Monachium, który wymieni jednego z kolegów-lekarzy znajdujących się przy pacjencie. Szwajcarski zespół ratowników znajduje się w stanie gotowości.

Ze względu na pogodę nie można było w nocy wykonywać żadnych lotów. W ciągu dnia zostaną wykorzystane wszystkie fazy pogodowe, które loty umożliwiają.

Następna konferencja prasowa odbędzie się dzisiaj o godzinie 14.00 w Berchtesgaden.

 

 

 

 

„TRANSPORT ROZPOCZĘTY”

WIELKA AKCJA RATUNKOWA W JASKINI RIESENDING
Foto: © Bayerisches Rotes Kreuz-Kreisverband Berchtesgadener Land (BRK BGL) – dzięki uprzejmości i za zezwoleniem | mit freundlicher Genehmigung von Bergwacht Bayern

13.06.2014

Transport startet jetzt (transport rozpoczyna się teraz) – taki meldunek został nadany przez Cave-Link dziś o godz:17:28.

Tym samym, 5 dni po wypadku, rozpoczęła się dla rannego speleologa długa wędrówka z głębi jaskini na powierzchnię. Johann Westhauser jest w stanie stabilnym, ale w każdym momencie mogą wystąpić komplikacje.

Jak orzekli opiekujący się rannym speleologiem lekarze, ich pacjent powinien w tej chwili znajdować się w szpitalu, na oddziale intensywnej terapii.

Droga na powierzchnię jest długa. Zdrowy i wytrenowany sportowiec potrzebuje na jej przebycie około 12 godzin. Przypuszcza się więc, że transport speleologa, który odniósł w wypadku poważne obrażenia głowy, będzie trwał około tygodnia.

 

 

 

 

 

 

 

 

„PIERWSZY ODCINEK TRASY POKONANY”

WIELKA AKCJA RATUNKOWA W JASKINI RIESENDING
Foto: © Bayerisches Rotes Kreuz-Kreisverband Berchtesgadener Land (BRK BGL) – dzięki uprzejmości i za zezwoleniem | mit freundlicher Genehmigung von Bergwacht Bayern

14.06.2014

Wczoraj o godzinie 17:28 rozpoczęła się akcja ratunkowa-wyjazd z jaskini na powierzchnię. Grupa 15 włoskich ratowników, specjalistów ratownictwa jaskiniowego prowadziła transport przez 11 godzin do miejsca odpoczynku w „Sali tronowej Barbarossy”, w obrębie biwaku V, gdzie obecnie trwa przerwa.

Medyczną opiekę nad pacjentem, prowadzoną uprzednio przez lekarza austriackiego, przejął o północy lekarz niemiecki, który już wczoraj zjechał do jaskini.

Tak jak dotychczas, stan pacjenta jest stabilny. Czuje się on na tyle dobrze, że ma apetyt i przekazał pozdrowienia. (sic!)

Aktualnie w jaskini znajduje się 60 ratowników. Transport na następnym odcinku przejmie i będzie prowadziła nowa grupa złożona z 16 włoskich ratowników. W dalszym ciągu trwają prace nad poprawieniem infrastruktury w jaskini, powiększone zostaną miejsca biwakowe. Linia telefoniczna, która w tej chwili sięga Biwaku IV, zostanie przedłużona.

Przez cały czas prowadzona jest w jaskini wymiana ratowników, którzy są zastępowani świeżymi siłami. Na Zarządzających całą akcją spoczywa niełatwe zadanie zadbania o grupy ratowników i związaną z tym logistykę.

Opady deszczu w ciągu minionej nocy nie stanowiły dla prowadzonych prac większego problemu. Również dziś należy liczyć się z opadami, ale na następne dni zapowiadana jest stabilna bezdeszczowa pogoda. Warunki meteorologiczne są przez prowadzących akcję permanentnie obserwowane.

Następna konferencja prasowa odbędzie się dzisiaj o godzinie 14.00 w Berchtesgaden.

 

 

„DZIEŃ ÓSMY AKCJI”

WIELKA AKCJA RATUNKOWA W JASKINI RIESENDING
Foto: © Bayerisches Rotes Kreuz-Kreisverband Berchtesgadener Land (BRK BGL) – dzięki uprzejmości i za zezwoleniem | mit freundlicher Genehmigung von Bergwacht Bayern

15.06.2014

Wczoraj, o godzinie 11:00, po kilkugodzinnej przerwie na odpoczynek, akcję kontynuowano. Rannym speleologiem opiekuje się lekarz niemiecki, który następnie zostanie wymieniony przez lekarza ze Słowenii wyposażonego w urządzenie diagnostyczne.

Stan pacjenta jest w dalszym ciągu stabilny.

Celem wymiany ratowników włoskich, do jaskini zjechał zespół ratowników austriackich. Obecnie w akcji bierze udział 56 ratowników w jaskini oraz 48 na powierzchni.

W szybach zjazdowych poniżej wejścia do jaskini są zakładane dodatkowe liny, a wszystkie dotychczas używane są ze względów bezpieczeństwa nieustannie sprawdzane i wymieniane na nowe.

Dziś o godz: 14:00 w Berchtesgaden odbędzie się kolejna konferencja prasowa.

Oczekiwana jest wizyta ministra spraw wewnętrznych Bawarii, Joachima Hermanna, który nie tylko zamierza zapoznać się z przebiegiem akcji ratunkowej w miejscu jej prowadzenia, ale również pragnie podziękować za nadzwyczajne zaangażowanie Wszystkim biorącym w niej udział.

 

 

 

 

 

„DRUGI ODCINEK TRASY POKONANY”

 

WIELKA AKCJA RATUNKOWA W JASKINI RIESENDING
źródło: Von Maxxl² – Eigenes WerkARGE Bad Canstatt, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/

15.06.2014

Po wielogodzinnym transporcie pacjent znajduje się w obrębie biwaku IV. Rannym speleologiem opiekuje się międzynarodowa grupa lekarzy. Johann Westhauser znajduje się nieprzerwanie w stanie stabilnym.

Obecnie, w jaskini oraz w obrębie wejścia do niej znajduje się około 100 ratowników. Grupa ratowników austriackich przygotowała w międzyczasie odcinek między biwakiem IV i biwakiem III do dalszego transportu. Odcinki między biwakiem III i biwakiem I zostaną przygotowane przez zespoły ratowników z Włoch i Szwajcarii.

Jak wcześniej zapowiedziano, ratowników odwiedzili dzisiaj: minister spraw wewnętrznych Bawarii, Joachim Hermann, starosta powiatu Berchtesgadener Land, Georg Grabner, prezydent Bawarskiego Czerwonego Krzyża,Theo Zellner i burmistrz Berchtesgaden, Franz Rasp. Wszystkim służbom pomocniczym oraz ratownikom bezpośrednio zaangażowanym w akcję ratunkową minister złożył podziękowania.

„3 ODCINEK TRASY POKONANY”

WIELKA AKCJA RATUNKOWA W JASKINI RIESENDING
Foto: © Bayerisches Rotes Kreuz-Kreisverband Berchtesgadener Land (BRK BGL) – dzięki uprzejmości i za zezwoleniem | mit freundlicher Genehmigung von Bergwacht Bayern

16.06.2014

Dziś, o godz: 8:30, po ponad 9-godzinnym transporcie, pacjent osiągnął Biwak III na głębokości 700 m.

W tym miejscu przewidziana jest dłuższa przerwa, aby rannemu speleologowi dać możliwość odpoczynku i regeneracji. Stan pacjenta jest niezmiennie stabilny. Nieprzerwanie czuwa przy nim lekarz, którego w ciągu dnia wspomoże dodatkowy kolega-medyk. Dalszy transport przewiduje się na dzisiejsze popołudnie/wieczór, w zależności od stanu pacjenta.

Około 40-50 osób, sił pomocniczych znajdujących się w jaskini, które nie są bezpośrednio związane z transportem pacjenta, przygotowuje drogę transportu z Biwaku III do miejsca wyjścia z jaskini. Jednocześnie demontuje się wszystko co było niezbędne do przejścia odcinków już pokonanych.

Dziś w nocy przybyło 20 dodatkowych ratowników z Włoch, a późnym popołudniem oczekiwany jest przyjazd 25 ratowników i lekarza z Chorwacji. Ich zadaniem będzie przede wszystkim czuwanie nad bezpieczeństwem i zdrowiem ratowników będących w akcji, ale także w razie potrzeby bezpośrednie włączenie się do działań.

 

„W DRODZE DO BIWAKU II”

WIELKA AKCJA RATUNKOWA W JASKINI RIESENDING
Foto: © Bayerisches Rotes Kreuz-Kreisverband Berchtesgadener Land (BRK BGL) – dzięki uprzejmości i za zezwoleniem | mit freundlicher Genehmigung von Bergwacht Bayern

17.06.2014

Johann Westhauser, w dalszym ciągu w stanie stabilnym, znajduje się w tej chwili pod opieką włoskiego lekarza, który następnie zostanie zastąpiony przez koleżankę. Włoska pani doktor zjechała już do jaskini i jest w drodze do pacjenta.

Grupa ratowników austriackich przygotowała w jaskini pierwszy szyb dla dalszej akcji ratunkowej. Ratownicy ci wyszli w nocy z jaskini, a po kilku godzinach snu zjadą do jaskini ponownie aby przygotowany odcinek przetestować i ewentualnie poprawić.

W tej chwili w jaskini znajduje się 60-osobowa, międzynarodowa grupa ratowników. Grupa 10 ratowników, specjalistów ratownictwa jaskiniowego z Chorwacji, czeka w stanie gotowości przy wejściu do jaskini.

Warunki pogodowe są sprzyjające, tak więc akcja ratunkowa powinna przebiegać dalej według planu.

Następna konferencja prasowa odbędzie się o godz 14:00.

„W DRODZE DO BIWAKU I”

WIELKA AKCJA RATUNKOWA W JASKINI RIESENDING
Foto: © Bayerisches Rotes Kreuz-Kreisverband Berchtesgadener Land (BRK BGL) – dzięki uprzejmości i za zezwoleniem | mit freundlicher Genehmigung von Bergwacht Bayern

17.06.2014

O godzinie 10:00, 60-osobowa grupa ratowników rozpoczęła transport rannego speleologa z Biwaku II do Biwaku I.

„Dobrze nam idzie i idealnie trzymamy się planu” powiedział dziś Stefan Schneider z Bergwacht Bayern. Johann Westhauser jest w stanie stabilnym i pod opieką włoskiej lekarki, która przejęła pacjenta od swego kolegi po fachu.

Na pacjenta czeka teraz trudny pasaż, ponieważ podczas drogi pod górę będzie musiał przejść „prysznic”. Specjalnie wyposażona grupa szwajcarska ma zadbać o to, aby pacjent nie został przemoczony i aby się nie wyziębił.

Psycholog Andreas Müller-Cyran oznajmił, że ratownicy są wprawdzie zmęczeni fizycznie, ale w bardzo dobrej kondycji mentalnej.

Zespołowa praca ratowników pochodzących z rozmaitych krajów, funkcjonuje wspaniale!

Kolejna konferencja prasowa obędzie się 18.06.14 o godzine 14:00.

 

 

„JESZCZE 400 METRÓW”

WIELKA AKCJA RATUNKOWA W JASKINI RIESENDING
Foto: © Bayerisches Rotes Kreuz-Kreisverband Berchtesgadener Land (BRK BGL) – dzięki uprzejmości i za zezwoleniem | mit freundlicher Genehmigung von Bergwacht Bayern

18.06.2014

Ranny pacjent w jaskini masywu Untersberg ma za sobą dalszy odcinek transportu na powierzchnię.

W tej chwili, na głębokości 400 m, w obozie pod Biwakiem I, opiekują się nim dwaj lekarze. Skomplikowany pasaż nazywany „Waschsalon” (pralnia), w którym ratownicy musieli użyć plandek osłaniających przed spadającą wodą, został w nocy bezproblemowo pokonany.

Również w nocy, zostały częściowo wymienione grupy ratunkowe. Od wtorku wieczór do akcji wprowadzono 20 ratowników chorwackich dla odciążenia ratowników włoskich.

W tej chwili w jaskini znajduje się około 60-70 ratowników. Właśnie teraz, pod szybem o wysokości 180 m, potrzebnych jest wiele pomocnych rąk dla przebycia odcinka Canyoning, czyli „spływu rwącą rzeką”. Dodatkowo potrzebna jest pomoc w dostarczaniu do jaskini napojów i żywności.

Obszar masywu Untersberg w obrębie wejścia do jaskini został przez policję odgrodzony i zamknięty.

Dla zapewnienia bezpieczeństwa lotów w miejscu prowadzenia akcji, niemiecka kontrola ruchu lotniczego zamknęła od wtorku obszar powietrzny nad masywem Untersberg w kręgu 9 km.

„OSTATNI ETAP?”

WIELKA AKCJA RATUNKOWA W JASKINI RIESENDING
Foto: © Bayerisches Rotes Kreuz-Kreisverband Berchtesgadener Land (BRK BGL) – dzięki uprzejmości i za zezwoleniem | mit freundlicher Genehmigung von Bergwacht Bayern

18.06.2014

Akcja ratunkowa w jaskini Riesending zbliża się do końca.

Grupy ratunkowe wraz z pacjentem ( w dalszym ciągu w stabilnym stanie ) „przeskoczyły” Biwak I i od godz: 19:00 powinny znajdować się u podstawy szybu o wysokości 180 m. Po godzinnej przerwie ratownicy zamierzają rozpocząć podnoszenie rannego speleologa metodami linowymi „na przeciąganie”. Użycie wyciągarki byłoby zbyt niebezpieczne.

Jeśli wszystko pójdzie według zamierzonego planu, osiągnięcie wyjścia z jaskini jest realne między godz: 22:00 a wczesnymi godzinamy porannymi.

W momencie kiedy Johann Westhauser jaskinię opuści, Bergwacht Bayern poinformuje o aktualnej sytuacji i zaprosi do udziału w nadzwyczajnej konferencji.

Konferencja ta będzie miała miejsce prawdopodobnie 2-3 godziny po ogłoszonym komunikacie.

AKCJA RATUNKOWA W JASKINI RIESENDING ZAKOŃCZONA!”

19.06.2014

Po dłuższej nocnej przerwie, ratownicy rozpoczęli dziś o godzine 5:30 transport rannego 180 metrowym szybem. Po sforsowaniu tego odcinka oraz niełatwej drogi wyjścia z jaskini, o godzinie 11:44 ranny speleolog Johann Westhauser został wyniesiony na powierzchnię.

Przy wyjściu z jaskini na pacjenta czekali lekarze. Przygotowana była również mobilna stacja ratownictwa medycznego. Johann Westhauser został przetransportowany helikopterem do szpitala.

WIELKA AKCJA RATUNKOWA W JASKINI RIESENDING
Foto: © Bayerisches Rotes Kreuz-Kreisverband Berchtesgadener Land (BRK BGL) – dzięki uprzejmości i za zezwoleniem | mit freundlicher Genehmigung von Bergwacht Bayern

Spektakularna, pierwsza taka w historii ratownictwa, międzynarodowa akcja, została zakończona wielkim sukcesem.

Ratownicy wykonali nieprawdopodobną wręcz pracę, która ze względu na stan i bezpieczeństwo rannego speleologa musiała być dokonana głównie przy użyciu ich własnych, ludzkich sił.

 

Lista biorących w akcji służb:

Bergwacht Bayern – Bawaria

Corpo Nazionale Soccorso Alpino e Speleologico (CNSAS) – Włochy

Hrvatska gorska služba spašavanja – Chorwacja

Österreichische Höhlenrettung – Austria

Speleo-Secours – Szwajcaria


Fotos: © Bayerisches Rotes Kreuz-Kreisverband Berchtesgadener Land (BRK BGL) –  dzięki uprzejmości i za zezwoleniem | mit freundlicher Genehmigung von Bergwacht Bayern


Aktualizacja: 5 lutego 2021

Avatar photo
O Anna Kokesch - Antenka 257 artykułów
Anna Kokesch - w latach 1972-1974 kierownik administracji Zarządu GOPR